Παρασκευή, Απριλίου 27, 2018
posted by Librofilo at Παρασκευή, Απριλίου 27, 2018 | Permalink
"Τα κοκάλινα ρολόγια"

Η αναζήτησης της αθανασίας και ουσιαστικά η υπέρβαση του θανάτου, βρίσκεται στο επίκεντρο του σαγηνευτικού αλλά άνισου (και σίγουρα πολύ ενδιαφέροντος αν και "παραμπουκωμένου"), μυθιστορήματος του σπουδαίου Βρετανού συγγραφέα David Mitchell (Southport Lancashire, 1969), με τίτλο “ΤΑ ΚΟΚΑΛΙΝΑ ΡΟΛΟΓΙΑ” (“The Bone Clocks”) - (εκδ. Τόπος, (ωραία) μετάφρ. Μ.Ξυλούρη, σελ.597). Ουσιαστικά ο εξαιρετικός συγγραφέας επεκτείνει την προβληματική που ανέπτυξε στα προηγούμενα βιβλία του κι εδώ, με ένα μυθιστόρημα πολυμορφικό και πολυεπίπεδο, που ταξιδεύει στον χρόνο κοιτάζοντας συνεχώς στο παρελθόν και το οποίο μιλάει για πολλά πράγματα όχι πάντα όμως με επιτυχημένο τρόπο.

Όποιος έχει διαβάσει στο παρελθόν, το σπουδαίο "Ο Άτλας του Ουρανού" (“Cloud Atlas”), αυτό το εμβληματικό μυθιστόρημα του Μίτσελ, θα διαπιστώσει διατρέχοντας τις σελίδες των “Κοκάλινων ρολογιών” ότι τα δύο βιβλία παρουσιάζουν μεγάλες ομοιότητες, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα “Κοκάλινα ρολόγια” είναι το μικρό αδερφάκι του πρώτου, καθώς ακολουθεί την ίδια δομή, ενώ κι η προβληματική που αναπτύσσει, ομοιάζει με εκείνο.



Κεντρικός χαρακτήρας και βασική ηρωίδα του βιβλίου, είναι η Χόλι Σάικς, που όταν ξεκινάει η αφήγηση της ιστορίας είναι 15 ετών. Βρισκόμαστε στο 1984, είναι καλοκαίρι με καύσωνα και η τρελά ερωτευμένη Χόλι πιάνει τον φίλο της στο κρεβάτι με την καλύτερή της φίλη. Μετά από καυγά με την μητέρα της, η Χόλι το σκάει από το σπίτι και περιπλανιέται σε κοντινές περιοχές αναζητώντας εργασία, τροφή και στέγη. Η Χόλι είναι ένα κορίτσι που από την παιδική της ηλικία, βλέπει (κάτι σαν) φαντάσματα, ακούει εσωτερικές φωνές και τώρα στην περιπλάνησή της συναντάει περίεργους τύπους, βρίσκεται ενώπιον ιδιόμορφων καταστάσεων που ενώ μας φαίνονται κάπως παράταιρα θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία. Μετά από λίγες ημέρες, η Χόλι πληροφορείται ότι ο μικρός της αδερφός, ο Τζάκο έχει εξαφανιστεί από το σπίτι, αποφασίζει λοιπόν να επιστρέψει.

Στα κεφάλαια που ακολουθούν, η δράση ακολουθεί χρονικά άλματα ανά δεκαετία, αλλάζοντας πρωταγωνιστές, το μόνο συνεκτικό στοιχείο είναι η Χόλι Σάικς και η πορεία της μέσα στο χρόνο. Από το 1984 βρισκόμαστε στο 1991 με κεντρικό χαρακτήρα του κεφαλαίου τον Χιούγκο Λάιμ, φοιτητή στο Καίμπριτζ και την Χόλι σερβιτόρα σε μπαρ στην Ελβετία, ακολούθως στο 2004 με την Χόλι να συζεί με τον πολεμικό ρεπόρτερ Εντ Μπρούμπεκ και να έχουν μαζί ένα μικρό κορίτσι. Στο κεφάλαιο αυτό που είναι γεμάτο από τις εμπειρίες του Μπρούμπεκ στο Ιράκ, τους κινδύνους που αντιμετώπισε στη δουλειά του, τις δυσκολίες στη σχέση του με την Χόλι και τον "εθισμό" του στην πολεμική ατμόσφαιρα, βλέπουμε την Χόλι Σάικς σε μια στιγμή ενόρασης κατά τη διάρκεια της εξαφάνισης της μικρής τους κόρης, κάτι που θα αλλάξει όλη της τη ζωή προσωπικά και επαγγελματικά, αφού θα γράψει ένα πολύ επιτυχημένο βιβλίο γύρω από τις μεταφυσικές της εμπειρίες που θα την κάνει διάσημη, επιτυχία που δεν μπορεί να αποδεχτεί ο πολύ γνωστός συγγραφέας Κρίσπιν Χέρσι στο επόμενο κεφάλαιο που μας έχει μεταφέρει στο 2015, ένας συγγραφέας σε προσωπική και επαγγελματική κρίση, που περιφέρεται από έκθεση βιβλίου σε κοκτέιλς, σχολιάζοντας με άψογο βρετανικό στυλ και χιούμορ τα τεκταινόμενα.

Η Χόλι και τα περίεργα φαινόμενα που της συμβαίνουν, θα βρεθούν στο επίκεντρο του επόμενου κεφαλαίου, που είναι τελείως διαφορετικό από τα προηγούμενα καθώς ο συγγραφέας μας εισάγει σε ένα περιβάλλον ταινίας της σειράς Matrix. Βρισκόμαστε στο 2025 και πλέον όλα τα υπερφυσικά και μεταφυσικά γεγονότα του βιβλίου εξηγούνται (τρόπος του λέγειν βεβαίως γιατί κάποιοι αναγνώστες θα μπερδευτούν περισσότερο) με την μάχη των "αθανάτων", των Αναχωρητών με τους Ωρολόγους. Σκηνές βίας που κορυφώνονται σε μια μάχη μέχρι εσχάτων. Το βιβλίο θα ολοκληρωθεί σε μια γη διαφορετική, το έτος 2043 και σε ένα δυστοπικό περιβάλλον στις ακτές της Ιρλανδίας μητρικής γης της Χόλι, όπου όμως η ελπίδα και η συντροφικότητα θα βρουν διέξοδο στο τέλος.

Ο Μίτσελ είναι μεγάλος αφηγητής, αυτό το διαπιστώνει κανείς από τις πρώτες σελίδες οποιουδήποτε βιβλίου του. Ακολουθώντας πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη του με την δύναμη και την ζωντάνια των περιγραφών και των διαλόγων του που υποδηλώνουν λογοτέχνη μεγάλου εύρους και δυνατοτήτων. Η ματιά του πάνω στους ήρωές του είναι ζεστή και ανθρώπινη και ακόμα και οι πιο "αντιπαθείς" χαρακτήρες γίνονται κατανοητοί. Οι λεπτομέρειες είναι ιδιαίτερα προσεγμένες, ενώ ο συγγραφέας κλείνει το μάτι διαρκώς στους αφοσιωμένους του αναγνώστες, φέρνοντας ξανά σε δράση, χαρακτήρες από προηγούμενα βιβλία του - ο Μαρίνους των "Κοκάλινων ρολογιών" έχει αξιοσημείωτη παρουσία στα "Χίλια Φθινόπωρα του Γιάκομπ ντε Ζουτ", ενώ ο Χιούγκο Λαμ υπάρχει ως χαρακτήρας στον ""Μαύρο κύκνο, στοιχεία που καταδεικνύουν μια συγγραφική συνέχεια στις ιστορίες που αφηγείται.



Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ο Μίτσελ γράφει ένα βιβλίο σε όλη του τη ζωή, είναι σαν μια saga με τις λεπτομέρειες και τα χρονικά πλαίσια να αλλάζουν. Μπορεί το παρόν μυθιστόρημα να έχει τρανταχτές ομοιότητες με το "Ο Άτλας του Ουρανού" αλλά ο προσεκτικός αναγνώστης θα βρει ίδια στοιχεία και στα υπόλοιπα του βιβλία. Υφολογικά είναι γεγονός ότι του ταιριάζει η πρωτοπρόσωπη αφήγηση και αυτό κατά ένα βαθμό εξηγεί ότι το πιο μέτριο του βιβλίο είναι τα "Χίλια φθινόπωρα του Γιάκομπ ντε Ζουτ" όπου η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη και λίγο επίπεδη.

Η έννοια της μετενσάρκωσης κυριαρχεί στα "Κοκάλινα ρολόγια". Είναι η ίδια έννοια που υπάρχει σε όλα σχεδόν τα βιβλία του Μίτσελ - όπως αναφέρει και ένας ξένος κριτικός, δεν το κάνει μόνο με τους χαρακτήρες του, αλλά και με τα μυθιστορήματά του, θεωρώντας ότι ο "Άτλας του Ουρανού" έχει μετενσαρκωθεί σε "Κοκάλινα ρολόγια". Ωραίο και επιτυχημένο ευφυολόγημα, αν και θεωρώ ότι εδώ ο Μίτσελ το έχει πάει σε ένα άλλο μεταφυσικό επίπεδο, καθώς εισάγει τους "Αναχωρητές" οι οποίοι μεταπηδούν από σώμα σε σώμα μέσα σε μια διάρκεια εκατοντάδων χρόνων ζώντας πολλές ζωές μέσα σε διαστήματα αιώνων.

Είναι κρίμα για ένα μυθιστόρημα με τόσους δυνατούς χαρακτήρες και με μια ηρωίδα bigger than life, όπως είναι η Χόλι Σάικς, να τα διαλύει όλα με ένα τόσο αποτυχημένο κεφάλαιο, που περιγράφει την μάχη μεταξύ Αναχωρητών και Ωρολόγων σαν ένα κακογυρισμένο φιλμ επιστημονικής φαντασίας και το οποίο μπορεί να διαβαστεί ψύχραιμα (και ίσως με μεγάλη ικανοποίηση, δεν γνωρίζω), μόνο από τους λάτρεις της λογοτεχνίας του Φανταστικού, ή τους φανατικούς των ταινιών των αδερφών Γουατσόφσκι (να μη λησμονούμε ότι η Λάνα Γουατσόφσκι ήταν εκ των σκηνοθετών της ταινίας "Cloud Atlas"
που βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μίτσελ και ο συγγραφέας την περιλαμβάνει στις ευχαριστίες του στο τέλος του βιβλίου). Ευτυχώς βέβαια για το βιβλίο, ο Μίτσελ το συμμαζεύει κάπως στο τέλος με το τελευταίο, εξαιρετικό κεφάλαιο που ολοκληρώνει το μυθιστόρημα - πάλι βέβαια με μια υπερφυσική παρέμβαση αλλά μετά τις μάχες με τα ψυχόσπαθα, νομίζω ότι μπορεί κανείς να δεχτεί τα πάντα...

Μυθιστόρημα ενηλικίωσης αλλά και ωριμότητας, τα "Κοκάλινα ρολόγια" (ακόμα προσπαθώ να συνηθίσω το ένα κ), δεν είναι ένα βιβλίο που μπορεί να αφήσει αδιάφορο κανέναν. Μπορείς να το λατρέψεις, μπορείς να το μισήσεις. Όσες όμως αντιρρήσεις μπορεί να έχεις ως αναγνώστης, δύσκολα μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου γιατί θα σε μαγέψει αυτό το ταξίδι σε χαρακτήρες και τόπους, με σελίδες εκπληκτικές, ενώ η απαράμιλλη ικανότητα του συγγραφέα, που ακόμα και στις ατελείωτες σελίδες που φλυαρεί έχει την ικανότητα να σε γοητεύει, ακόμα κι εκεί που σε "μπουκώνει" σε κρατάει, μετατρέποντας τις απιθανότητες που περιγράφει σε κάτι πολύ ζωντανό και ρέον.

Βαθμολογία 77 / 100



 
0 comments
Πέμπτη, Απριλίου 19, 2018
posted by Librofilo at Πέμπτη, Απριλίου 19, 2018 | Permalink
Στη Μαγγελανία

Η σχέση μου με τον Ιούλιο Βερν κρατάει από πολύ παλιά, από την παιδική μου ηλικία στην δεκαετία του '60, που περίμενα με ανυπομονησία τα δώρα των συγγενών στις γιορτές. Τους είχα "υποχρεώσει" να μου φέρνουν ένα βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα από την (περίφημη) κόκκινη σειρά με το χοντρό εξώφυλλο των εκδόσεων ΑΣΤΗΡ/ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ. Χρόνια κράτησε αυτή η ιστορία και κάπως έτσι διαμορφώθηκε όχι μόνο μια σειρά των απάντων (ή σχεδόν, 52 τόμοι ήταν αυτοί) του Ιουλίου Βερν, αλλά και μια πρόωρη αναγνωστική συνείδηση. Τα μυθιστορήματα του Βερν καθόρισαν τις παιδικές και εφηβικές μου προτιμήσεις, με ταξίδεψαν σε τόπους που φάνταζαν εξωτικοί στα μάτια μου, τόνωσαν την φαντασία μου και αποτέλεσαν το εισιτήριο για την "καλή λογοτεχνία". Οι περισσότεροι από τους τόμους αυτούς διατηρούνται στην βιβλιοθήκη μου, πάντα σε περίοπτη θέση, κάποιοι χάθηκαν σε δανεισμούς δεξιά κι αριστερά - διότι "μύησα" πολλούς σε αυτή την περιπέτεια -, τους κοιτάζω με νοσταλγία και αγάπη μακαρίζοντας την καλή μου τύχη.

Μετά από δεκαετίες ξαναβρήκα τον Ιούλιο Βερν (που τόσο αγάπησα και συνεχίζω να θεωρώ έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς που έχω διαβάσει), στο μυθιστόρημα που εκδόθηκε πρόσφατα για πρώτη φορά στη χώρα μας, με τίτλο "ΣΤΗ ΜΑΓΓΕΛΑΝΙΑ" ("En Magellanie") σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων από τις εκδόσεις "Στάσει εκπίπτοντες" σε μετάφραση (και εισαγωγή) Χρ. Γεμελιάρη (σελ.294).



Ο Ιούλιος Βερν (1828 Nantes - 1905 Amiens) έγραψε το βιβλίο αυτό στα τελευταία χρόνια της ζωής του, καταπονημένος από τον διαβήτη (ασθένεια που συνετέλεσε στον θάνατό του λίγα χρόνια αργότερα), ζώντας μια απομακρυσμένη και μοναχική ζωή γεμάτη υπαρξιακά άγχη. Το βιβλίο δεν εκδόθηκε ποτέ όσο ήταν εν ζωή ο σπουδαίος αυτός συγγραφέας. Εκδόθηκε το 1917, επιμελημένο και επεξεργασμένο από τον γιό του, Μισέλ, ο οποίος μάλιστα άλλαξε τον τίτλο σε "Το ναυάγιο του Ιωνάθαν" - κάτι που ουσιαστικά διαστρέφει το νόημα του όλου μυθιστορήματος, αφού μετακινεί το κέντρο βάρους του, από τον ήρωα που δεσπόζει στο βιβλίο σε ένα σημαντικό περιστατικό μεν, που όμως δεν κυριαρχεί στο έργο έτσι ώστε να μειωθεί το πολιτικό και ιδεολογικό βάρος του. Πέρασαν 60 χρόνια για να παραδοθεί στους αναγνώστες του Βερν, το αυθεντικό αρχικό κείμενο το 1977.

Η ιστορία που αφηγείται ο Ιούλιος Βερν, εκτυλίσσεται στη Γη του Πυρός, στο νοτιότερο άκρο της αμερικανικής ηπείρου, στα πολύ μικρά νησιά που βρίσκονται μεταξύ των δύο ωκεανών, του Ατλαντικού και του Ειρηνικού καταλήγοντας στο ακρωτήριο Χορν. Η γη αυτή που πιστευόταν ότι αποτελεί μια νέα ήπειρο με το όνομα "Μαγγελανία", υπήρξε μια ουδέτερη ζώνη που διεκδικείτο την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο από τις δύο χώρες που κατέχουν την περιοχή της Παταγωνίας, την Χιλή και την Αργεντινή.
Ο ήρωας του βιβλίου και κεντρικός χαρακτήρας γύρω από τον οποίον περιστρέφεται όλο το μυθιστόρημα, ένας αναρχικός απογοητευμένος από τα πολιτικά παιχνίδια, από τους συντρόφους του και από τη συνεχή καταδίωξη των Αρχών, ο οποίος βρίσκει στην εν πολλοίς έρημη περιοχή, στην εσχατιά του κόσμου (κυριολεκτικά) το καταφύγιο του, ζώντας αρμονικά με τους ιθαγενείς τους οποίους φροντίζει με τις ιατρικές γνώσεις που διαθέτει (πράγμα που καταδεικνύει ότι στην "κοσμική" του ζωή ήταν μάλλον γιατρός)∙ το όνομα του "Καού-τζερ" που σημαίνει στην γλώσσα τους, "φίλος", "ευεργέτης" - δεν θα μάθουμε ποτέ το πραγματικό του όνομα.

"Την στιγμή εκείνη που ετοιμαζόταν να διαδεχτεί το σούρουπο, ώρα ανέκαθεν διαποτισμένη από κάποια θλίψη, ο Καού-τζερ, όρθιος πάνω στην άκρη του βράχου και ακίνητος σαν άγαλμα, έμοιαζε να μην έχει νιώσει τίποτα απ' αυτή την αίσθηση. Τα μάτια του δεν έπαυαν να διατρέχουν αυτή την απεραντοσύνη ξηράς και θάλασσας. Τα βλέφαρά του μόλις που ανοιγόκλειναν και, συνηθισμένος ίσως στο θέαμα αυτών των γαλήνιων ερημιών, μάλλον κοίταζε μέσα παρά έξω του. Έμοιαζε, πράγματι, να βρίσκεται στο βασίλειό του, το οποίο καμιά δύναμη δεν θα'χε το δικαίωμα να του αποσπάσει...
Παρέμεινε έτσι κάμποσα λεπτά, με τη ξέπνοη αύρα να τον χαϊδεύει και χωρίς να κουνιέται ο παραμικρός μυς από το πρόσωπό του, χωρίς η παραμικρή χειρονομία να σπάει την σκεπτική ακινησία του.
Και τότε, φέρνοντας τα στο στήθος του, ξεσταύρωσε τα χέρια του, έστρεψε τα μάτια του, στην αρχή, προς το έδαφος, στη συνέχεια, προς τον ουρανό κι από τα χείλη του ξέφυγαν οι παρακάτω λέξεις, στις οποίες συνοψιζόταν αναμφίβολα η μυστηριώδης ζωή του:
"Όχι...ούτε Θεός ούτε αφέντης!" "

Ο Καού-τζερ ζει απόμακρος σε μια καλύβα στην άκρη ενός έρημου μικρού νησιού, παρέα με τον πιστό του φίλο, τον Ινδιάνο Κάρρολυ και τον έφηβο γιό του. Οι δύο ιθαγενείς είναι ολοκληρωτικά αφοσιωμένοι στον ξένο άντρα μετά την σωτήρια θεραπεία που εφάρμοσε στον νεαρό. Είναι η εποχή που οι δύο χώρες που ελέγχουν την Παταγωνία, η Χιλή και η Αργεντινή μετά από μακροχρόνιες και δραματικές (που περιλαμβάνουν ως και μονομαχία μεταξύ των διαπραγματευτών) συμφωνούν στην μοιρασιά της Γης του Πυρός. Η Χιλή τελικά θα έχει στην κατοχή της το κομμάτι που ζει ο Καού-τζερ, ο οποίος μόλις το πληροφορείται, διαβλέπει ότι το μέλλον του σύντομα θα βρίσκεται σε μια φυλακή της χώρας. Είναι τόσο απελπισμένος που έχει αποφασίσει να θέσει τέλος στη ζωή του, όταν το αμερικανικό ιστιοφόρο "Ιωνάθαν" που είχε αποπλεύσει από το Σαν Φρανσίσκο με κατεύθυνση μια περιοχή της νότιας Αφρικής, ναυαγεί κοντά στο Κέιπ Χορν. Μέσα στο "Ιωνάθαν" βρίσκονται εννιακόσιοι μετανάστες προς την Πορτογαλική κτήση της Αφρικής, στους οποίους είχε προσφερθεί γη εκεί. Ήταν άνθρωποι διαφόρων εθνικοτήτων και κοινωνικών επιπέδων, που για τον άλφα ή βήτα λόγο επίλεξαν την μετανάστευση. Τώρα βρίσκονται στο έλεος των κυμάτων και της άγριας θάλασσας. Ο Καού-τζερ και ο Κάρρολυ δεν το σκέφτονται στιγμή, τρέχουν προς βοήθεια των ναυαγών και τα καταφέρνουν να διασώσουν τους περισσότερους από αυτούς. Εκατοντάδες ψυχές βρίσκονται σε ένα έρημο νησί, με την βοήθεια από τις αρχές να απέχει εβδομάδες. Ο Καού-τζερ τους οργανώνει και βρίσκει ένα καινούργιο νόημα στην ύπαρξή του αν και ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς.



Ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας του Καού-τζερ είναι εξαιρετικός. Ένας bigger than life ήρωας, όπως οι περισσότεροι στον λογοτεχνικό κόσμο του Βερν. Ένας οραματιστής αναρχικός που είχε διαποτιστεί με τις ιδέες των Προυντόν, Σαιν Σιμόν, Φουριέ αλλά απογοητεύτηκε όταν είδε τις βίαιες μεθόδους που υιοθετούσαν οι ομοϊδεάτες του. Ο Καού-τζερ - το μότο του οποίου "ούτε Θεός, ούτε αφέντης" επαναλαμβάνεται συχνά πυκνά μέσα στο βιβλίο -, θεωρούσε ότι μόνο σε μια πρωτόγονη και ανεπηρέαστη από τον "πολιτισμό" κοινωνία θα μπορούσε να εφαρμόσει την ισότητα και την ανεπιτήδευτη ζωή που ονειρευόταν πάντα. Με το ναυάγιο, τη διάσωση των ανυπεράσπιστων ανθρώπων και την προσπάθεια οργάνωσης μιας κοινωνίας, οι ιδέες του θα δοκιμαστούν στην πράξη. Θα αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να κυβερνηθεί μια κοινωνία χωρίς νόμους, αστυνομία, στρατό. Θα έρθει σε σύγκρουση με τον ίδιο του τον εαυτό πολλές φορές στην προσπάθεια του να φέρει τις ιδέες του σε συμβιβασμό με την πραγματικότητα της ζωής.

Ο Βερν συνδυάζει δημιουργικά την ιστορία, την γεωγραφία και την μυθοπλασία στο βιβλίο του. Μπορεί τα πολλά πραγματολογικά στοιχεία να κουράζουν ή να φαίνονται μακρινά πλέον, αλλά είναι τέτοια η γοητεία και η δύναμη της αφήγησης του μεγάλου συγγραφέα που σε παρασύρει. Ο Γάλλος συγγραφέας ήταν τεράστιος δημιουργός ιστοριών που οι γνωστότερές του είχαν ως βάση ταξίδια της φαντασίας ή κόσμους κατασκευασμένους, στην "Μαγγελανία" το πιο πολιτικό του μυθιστόρημα, αποπειράθηκε κάτι διαφορετικό, αλλά η μαγεία παραμένει η ίδια. Εξαιρετικό μυθιστόρημα σε μια φροντισμένη έκδοση που μας θυμίζει το πόσο μεγάλος συγγραφέας ήταν ο Ιούλιος Βερν.

Βαθμολογία 83 / 100



 
2 comments
Παρασκευή, Απριλίου 13, 2018
posted by Librofilo at Παρασκευή, Απριλίου 13, 2018 | Permalink
Άσωτοι

Πολύ εντυπωσιακό ντεμπούτο στην λογοτεχνική σκηνή, πραγματοποιεί ο Αμερικανός συγγραφέας Greg Jackson ( Maine,1983) με την εξαιρετική συλλογή διηγημάτων του “ΑΣΩΤΟΙ” (“Prodigals”) - (εκδ. Αντίποδες, μετάφρ. Π.Κεχαγιάς, σελ. 300). Στην συλλογή περιέχονται 8 διηγήματα, το ένα καλύτερο από το άλλο, που εκπλήσσουν με το ύφος και την δυναμική τους χωρίς να κραυγάζουν, χωρίς οι ιστορίες να διαθέτουν δραματικές κορυφώσεις ή λογοτεχνικά τρικ.



“Ζούμε με τα λάθη μας. Τα μετανιώνουμε, με τον καιρό απομακρυνόμαστε από αυτά, και αργότερα λέμε στους εαυτούς μας ότι ήταν αναγκαία για να δημιουργηθεί ο άνθρωπος που έχουμε γίνει. Με τον καιρό καταλήγουμε να αγαπάμε τα λάθη μας γιατί είμαστε αξεχώριστοι από αυτά και επειδή συγκροτούν την πεποίθηση που έχουμε για τους εαυτούς μας ότι είμαστε άνθρωποι με πρόσβαση στη σοφία. Αλλά όλη αυτή η ανασκόπηση ποτέ δεν έρχεται αντιμέτωπη με το μη πραγματικό, που φυσικά δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, αν και πάλι, πού και πού, υπάρχουν λάθη τόσο ανθεκτικά στην αναθεωρητική μας παρόρμηση που μένουμε με την απορία: “όταν έφτασα σ' αυτό το σταυροδρόμι, τι ήταν αυτό που πραγματικά αποφάσισα;” ”

Οι ήρωες του Τζάκσον βρίσκονται σε αναζήτηση υπαρξιακού νοήματος, αναζήτηση ταυτότητας ουσιαστικά· παίρνουν ναρκωτικά, ερωτεύονται, προσπαθούν να βάλουν σε μια τάξη το εσωτερικό τους χάος. Είναι μεταξύ 30 με 40 χρονών, σε αυτό το σταυροδρόμι μεταξύ νεότητας και μέσης ηλικίας, θέλουν να “ζήσουν” τη ζωή τους πριν δεσμευτούν με ένα γάμο κι ένα παιδί, έχουν φιλοσοφικές απορίες, ασχολούνται πολύ με τον εαυτό τους, θέλουν να επιτύχουν, να βρουν την ευτυχία, παλεύουν με τις ενοχές τους, προσπαθούν να βρουν το νόημα σε όλες τις ενέργειές τους, στη ζωή την ίδια.

8 διηγήματα απαρτίζουν την συλλογή, όλα με ευφάνταστους τίτλους όπως “Ο Βάγκνερ στην έρημο”, “Σέρβις και βολέ κοντά στο Βισύ”, “Η κατάρρευση της μετα-αφήγησης”, “Δυναμικές στη θύελλα” κ.ο.κ. Οι ιστορίες δεν μοιάζουν μεταξύ τους αλλά όλες (κυριολεκτικά) αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη, τον υποβάλλουν σε ένα είδος αναγνωστικού υπνωτισμού που συντελεί στην γοητεία που εκπέμπουν. Τίποτα συνταρακτικό δεν συμβαίνει, αυτοί που αναζητούν δράση μάλλον βρίσκονται σε λάθος βιβλίο...

“ “Νιώθω σαν στρίγγλα νοικοκυρά που γκρινιάζει, αλλά ξέρεις, η απόσταση που διανύεις – στο μυαλό σου, εννοώ – κάπως σε σοκάρει. Ξοδεύεις τόσο χρόνο υποθέτοντας ότι όλα τα κομμάτια θα ταιριάξουν, ο επιτυχημένος και αφοσιωμένος σύζυγος, τα παιδιά, όλος ο πίνακας”. Κοίταξε προς τη θάλασσα, ο κλίβανος του ουρανού γκρίζος και χλωμός απ' το φεγγάρι. “Και όταν τελικά δεν συμβαίνει αρχίζεις τους συμβιβασμούς – λίγο εδώ, λίγο εκεί – και αργά, κομμάτι κομμάτι, χάνεται κάθε αίσθηση που είχες για το τι υποτίθεται ότι θα συνέβαινε, γλιστράει μέσα στον ωκεανό, μέχρι που στέκεσαι μόνη, στο μικροσκοπικό νησί που είναι η ζωή σου.”



Οι χαρακτήρες του βιβλίου, είναι από τους ευνοημένους της ζωής, δεν έχουν οικονομικά προβλήματα, είναι οι Αμερικανοί της μεσαίας ή της ανώτερης τάξης που νιώθουν να βρίσκονται σε “λιμνάζοντα ύδατα”, στάσιμοι, “Όμορφοι και καταραμένοι” όπως επιγράφεται το βιβλίο του Φ.Σ.Φιτζέραλντ, συγγραφέα που έχει διαφορετικό ύφος αλλά σίγουρα επηρέασε πολύ τον Τζάκσον καθώς οι χαρακτήρες των βιβλίων του, κινούνται λίγο πολύ σε ένα παρόμοιο πλαίσιο, λίγο παρακμιακό, ελαφρώς αποσυντονισμένο, λίγο χωρίς σκοπό.
Χαρακτηριστικό διήγημα της συλλογής (και προσωπικά το αγαπημένο μου) “Δυναμικές στη θύελλα”, ένα ουσιαστικά road-novel, όπου οι δύο ήρωες, ένας άντρας και μια γυναίκα βρίσκονται μαζί στο αυτοκίνητο του πρώτου ταξιδεύοντας – δραπετεύοντας ουσιαστικά, από την Νέα Υόρκη προς μια κωμόπολη του Νότου. Ο άντρας είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά, αγαπάει την γυναίκα του και θεωρεί ότι εκείνη αδιαφορεί γι' αυτόν. Τώρα βρίσκεται στο ίδιο αυτοκίνητο με την Ψυχοθεραπεύτριά του που συνάντησε τυχαία στην Ν.Υόρκη και της προτείνει να ταξιδέψουν μαζί προτού κλείσουν οι δρόμοι λόγω ενός επερχόμενου τυφώνα. Από την συζήτηση στο αυτοκίνητο αντιλαμβανόμαστε ότι οι δύο άνθρωποι υποδύονται ρόλους, στην πραγματικότητα γνωρίζονται πάρα πολύ καλά, αφήνοντας τις ψευδαισθήσεις τους να κυριαρχούν και να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο.

“Η ειλικρίνεια είναι ένα ψέμα, μια πιο κοπιαστική αυταπάτη, σαν ένα λευκό φως που αν το πλησιάσεις και το δεις από κοντά αποσυντίθεται σε όλα τα χρώματα εκτός απ' το δικό του. Έτσι ξεκινούν τα προβλήματα με τις ιδέες, τις κουβέντες, τις λεπτές αποχρώσεις. Η λεπτή απόχρωση είναι ένας τρόμος, μια χήρα που έχει γίνει εταίρα. Ερωτόλογα πάνω σ' ένα κρεβάτι που συγκεντρώνει τα πάντα και τίποτα. Είναι ένα όμορφο κρεβάτι, φυσικά. Η βεβαιότητα είναι εξίσου προβληματική.”

Είναι πάντα ευχάριστο να ανακαλύπτεις τόσο εξελίξιμες νέες φωνές στην παγκόσμια λογοτεχνία. Αναρωτιέμαι τι έχει στις αποσκευές του ο Τζάκσον, τι επιφυλάσσει το λογοτεχνικό του μέλλον, τι καλύτερο μπορεί να γράψει... Γνήσιος μαθητής σπουδαίων Αμερικανών συγγραφέων - είναι εμφανής η επίδραση του D.F. Wallace, του Ντελίλο, ακόμα και παλαιότερων όπως ο Φιτζέραλντ που αναφέρω παραπάνω -, ο Τζάκσον δείχνει να πατάει γερά (αντίθετα με τους ήρωες των ιστοριών του, βρίσκει τη θέση του στον κόσμο έστω τον λογοτεχνικό), με μια συλλογή διηγημάτων που την σκέφτεσαι αρκετό καιρό μετά την ολοκλήρωση της ανάγνωσής της.

Βαθμολογία: 84 / 100




 
2 comments
Τρίτη, Απριλίου 10, 2018
posted by Librofilo at Τρίτη, Απριλίου 10, 2018 | Permalink
Αναζητώντας...("Νυχτερινές ικεσίες")

Ένα πολυφωνικό και συναρπαστικό μυθιστόρημα που ο εύκολος χαρακτηρισμός “νουάρ” θα το αδικούσε, είναι το θαυμάσιο βιβλίο του Κολομβιανού συγγραφέα Santiago Gamboa (Μπογκοτά, 1965), με τον ωραίο τίτλο “ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΙΚΕΣΙΕΣ” (“Plegarias nocturnas”) - (εκδ. Πόλις, μετάφρ. Βασ. Κνήτου, σελ. 390). Θα το αδικούσε γιατί, είναι ένα βιβλίο που ναι μεν έχει ως επίκεντρο, ένα μυστήριο που πρέπει να επιλυθεί, αλλά είναι ουσιαστικά ένα απόλυτα βιβλιοφιλικό κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα γεμάτο διακειμενικές αναφορές και εξόχως κινηματογραφική ατμόσφαιρα.


Το μυθιστόρημα ανοίγει και κλείνει με τους στίχους του Σαλβαδοριανού ποιητή και δημοσιογράφου Ρόκε Ντάλτον Γκαρσία:

“Μη προφέρεις το όνομά μου όταν μάθεις πως πέθανα,
κι απ' τη μαύρη γη ακόμα θα ερχόμουν στο άκουσμά σου.

Μην πεις το όνομά μου, μην πεις το όνομά μου.
Όταν μάθεις πως πέθανα, μην πεις το όνομά μου.”

Μια ιστορία αγάπης και αφοσίωσης, θυσίας και επιμονής. Όχι όμως ερωτικής αλλά αδερφικής. Είναι το δέσιμο των δύο αδερφών, του Μανουέλ και της Χουάνα που κινεί την ιστορία, και στη μέση, συνδετικός κρίκος της ιστορίας που μεγάλο μέρος της αφηγείται, ο πρόξενος, ένας χαρακτήρας βγαλμένος από τις καλύτερες σελίδες των Malcolm Lowry και Graham Greene. Αυτοί είναι οι τρεις αφηγητές/κεντρικοί χαρακτήρες του βιβλίου. Υπάρχει και ένας τέταρτος αφηγητής, που λειτουργεί ως ο χορός στις τραγωδίες, είναι τα σημειώματα της “Διαδικτυακής” μιας ιντερνετικής περσόνας, τα οποία δείχνουν φαινομενικά άσχετα με τα τεκταινόμενα στην κύρια ιστορία αλλά συντελούν στην συνολική γοητεία που εκπέμπει η ανάγνωση του βιβλίου.

Το μυθιστόρημα του Γκαμπόα δεν είναι μόνο πολυφωνικό αλλά και άκρως κοσμοπολίτικο. Οι ήρωες του κινούνται μεταξύ, Μπογκοτά, Μπανγκόκ, Νέου Δελχί, Τόκιο και Τεχεράνης. Ο φοιτητής Φιλοσοφίας Μανουέλ Μανρίκε φυλακίζεται στις φυλακές της Μπανγκόκ για κατοχή ναρκωτικών (για την ακρίβεια μικρή ποσότητα οπιούχων χαπιών σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου), όπου οι νόμοι είναι ιδιαίτερα σκληροί και κινδυνεύει με θανατική ποινή. Ο πρόξενος της Κολομβίας στην Ινδία καλείται να μεταβεί στην Ταϊλάνδη (όπου δεν υπάρχει πρεσβεία της χώρας του εκεί), για να συναντήσει τον συμπατριώτη του, και να δει την κατάσταση παρέχοντάς του, νομική και οικονομική στήριξη. Ο Μανουέλ διηγείται στον πρόξενο την ιστορία του από την αρχή, την μικροαστική οικογένεια όπου μεγάλωσε, το δέσιμό του με την αδερφή του Χουάνα, τις σχέσεις του με τον αυστηρό και εθνικιστή πατέρα, την εφηβεία του και την προσπάθειά του να σπουδάσει. Η αδερφή του Χουάνα, μερικά χρόνια μεγαλύτερή του, σπούδαζε κι εκείνη, μονίμως απούσα από την οικογένεια αλλά πάντα δίπλα στον Μανουέλ, φύλακας-άγγελός του. Ο Μανουέλ μοναχικός και ρομαντικός βρίσκει στην λογοτεχνία και την φιλοσοφία την διαφυγή από την σκληρή μικροαστική καθημερινότητα. Όταν η Χουάνα εξαφανίστηκε και πέρασε αρκετός καιρός χωρίς να δώσει σημεία ζωής, ο Μανουέλ την ψάχνει παντού και σιγά σιγά αποκαλύπτεται μπροστά του, ένας άγνωστος και άγριος κόσμος.

"Η Ευρώπη, όπως όλες οι εύπορες κοινωνίες είναι έτοιμη να πέσει στον γκρεμό. Όπως ένας άνθρωπος που τα έχει όλα: είναι ερωτευμένος με τον εαυτό του και τον θαυμάζει, αυτό συμβαίνει εκεί πέρα, αλλά αυτό που δεν ξέρουν οι Ευρωπαίοι είναι ότι δεν αποτελούν πια το μέλλον για κανέναν. Αντίθετα μάλιστα: το μέλλον είναι η περιφέρεια. Πως λες ότι αυτή η χώρα είναι οπισθοδρομική και βίαιη, σαν να μιλάς για βασικές αξίες που διέπουν τη ράτσα ή τον πολιτισμό μόνο ενός έθνους και όχι ενός άλλου; Αυτό που συμβαίνει είναι ότι πρόκειται για μια χώρα νέα, πολύ νέα, που ακόμα ψάχνει τον τρόπο να εκφραστεί. Αυτό που βλέπεις εσύ στην Ευρώπη, αυτή η ειρήνη που επικρατεί σήμερα, κόστισε δύο χιλιετίες πολέμων, αίματος, βασανιστηρίων και απανθρωπιάς. Όταν τα έθνη της Ευρώπης είχαν την ηλικία της Κολομβίας, ήταν εχθροί μεταξύ τους και κάθε φορά που έρχονταν αντιμέτωπα έρρεαν ποταμοί αίματος∙ λίμνες, εκβολές, θάλασσες γέμιζαν αίμα. Ο τελευταίος ευρωπαϊκός πόλεμος άφησε πίσω του πενήντα τέσσερα εκατομμύρια νεκρούς. Δεν σου φαίνεται αρκετά βίαιο αυτό; Μην το ξεχνάς ποτέ. Μόνο κατά τη διάρκεια της κατάληψης του Βερολίνου από τα ρωσικά στρατεύματα - μια υπόθεση δύο εβδομάδων δηλαδή -, είχαμε περισσότερους νεκρούς απ' ό,τι σ' έναν αιώνα συγκρούσεων στην Κολομβία, οπότε βγάλε απ' τον νου αυτή την ιδέα - δεν είναι τόσο βίαιο το έθνος σου. Μόνο που έχει μεγάλο κόμπλεξ, είναι κατακερματισμένο και, το χειρότερο, οπλισμένο. Έχει πλούτο και μια σπουδαία γεωγραφική θέση, πράγμα που πάντα κάποια στιγμή αρχίζει να αποδίδει. Η βία είναι μέρος του πολιτισμού, της Ιστορίας, της ζωής των εθνών. Από τη βία γεννιούνται οι κοινωνίες και οι περίοδοι ειρήνης, έτσι γίνεται απ' τις απαρχές του κόσμου, και στην Κολομβία βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή η διαδικασία. Σε διαβεβαιώνω ότι θα τα καταφέρει πιο γρήγορα και με λιγότερο αίμα απ' ό,τι η Ευρώπη."

Ο πρόξενος είναι και ένας αρκετά γνωστός συγγραφέας. Η ιστορία του Μανουέλ τον κεντρίζει και τον προκαλεί καθώς δεν είναι μια συνηθισμένη ιστορία, ενώ αμέσως αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει πολλή αλήθεια πίσω της. Ψάχνει να βρει την Χουάνα, ενώ προσπαθεί να πείσει τον Μανουέλ να δηλώσει ένοχος για να αποφύγει την θανατική ποινή, να καταδικαστεί σε μερικές δεκαετίες φυλάκισης και να γίνει προσπάθεια επαναπατρισμού του σε φυλακές της πατρίδας του. Η αναζήτησή του θα φέρει αποτέλεσμα, και η αφήγηση της Χουάνα που θα βρεθεί στο Τόκιο, θα συμπληρώσει τα κενά της ιστορίας αποκαλύπτοντας όμως και μια άλλη τραγική παράλληλη ιστορία περισσότερο κυνική και σκληρή.


Βρισκόμαστε πιο κοντά στην Κολομβία των βιβλίων του Βάσκεζ παρά σε αυτήν του “μαγικού ρεαλισμού” του Γκ.Γκ.Μάρκες. Η διαφθορά της διακυβέρνησης Ουρίμπε, τα πολιτικά παιχνίδια, τις δολοφονίες και τις εξαφανίσεις προσώπων διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ιστορία της Χουάνα, η οποία θα χάσει τον εαυτό της μέσα σε μια ταραγμένη ζωή δίπλα σε εκπροσώπους της εξουσίας και του χρήματος, για να καταλήξει στα πορνεία του Τόκιο.
Οι πόλεις στην αφήγηση του Γκαμπόα είναι μελαγχολικές και απρόσωπες, η Μπανγκόκ με την συνεχή βροχή και υγρασία, το Τόκιο σκοτεινό και μουντό, η δε Μπογκοτά σκληρή και γεμάτη αντιθέσεις.

Το βιβλίο είναι γεμάτο βιβλιοφιλικές αναφορές, ένα ακατάσχετο και απίστευτα γοητευτικό name-dropping γνωστών, άγνωστων περισσότερο ή λιγότερο, συγγραφέων και βιβλίων. Από τους κλασσικούς μέχρι τους μοντέρνους συγγραφείς, από τον Λάβκραφτ μέχρι τον Τάιμπο, από τον Τολστόι μέχρι τον Κενζαμπούρο Όε, από τον Ντάβιλα μέχρι τον Ντελέζ κι από τον Μάρκο Αυρήλιο μέχρι τον Λούκατς, ο βιβλιόφιλος αναγνώστης δεν θα προλαβαίνει να σημειώνει βιβλία και ονόματα συγγραφέων.

"Ένα από τα είδωλά μας ήταν ο Γουόνγκ Καρ Γουάι
Στις ταινίες του βλέπαμε την εγκατάλειη κι εκείνη την τρομερή ανάγκη για στοργή, τόσο οικεία σ' εμάς, και μας έκανε να ονειρευόμαστε άλλους κόσμους: Ασία! Χονγκ Κονγκ! Ξέραμε ότι αυτές οι πόλεις υπήρχαν στον χάρτη, αλλά με τον Γουόνγκ Καρ Γουάι καταλαβαίναμε ότι κι εκεί ζουν άνθρωποι σαν κι εμάς: μοναχικοί μέσα σε πόλεις-φαντάσματα, άνθρωποι εύθραυστοι σε λεωφόρους και καφετέριες, με μια τεράστια ανάγκη να επινοούν κίνητρα για να συνεχίσουν να ζουν και με την αίσθηση πως έχουν χάσει πριν καν μπουν στο παιχνίδι, ότι κάτι πήγε εντελώς λάθος ευθύς εξαρχής, όλα αυτά, εν ολίγοις, που βλέπει κανείς στις ταινίες του "Ερωτική Επιθυμία", "Chunking Express", "2046" ή ακόμα και στο "Οι νύχτες μου μακριά σου"..."

Το μυθιστόρημα του Γκαμπόα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα βιβλίου που υπερβαίνει τα είδη. Δεν μπορείς να το κατατάξεις κάπου, αντιπροσωπεύει την χαοτική πραγματικότητα, την απεικόνιση της ζωής σε θραύσματα, λίγο από ρομαντική ιστορία, λίγο από αστυνομικό θρίλερ, λίγο από μυθιστόρημα ενηλικίωσης, λίγο από πολιτικό δοκίμιο, ενώ είναι σαφής η επιρροή του κινηματογράφου. Η ιστορία μιας χώρας, της Κολομβίας, όπως την διαβάζουμε συχνά πυκνά από θαυμάσιους λογοτέχνες που συνεχίζουν να φτάνουν στα χέρια μας από τον τόπο αυτόν (Βάσκεζ, Φασιολίνσε, Άλβαρεζ), παρουσιάζεται και στις υπέροχες "Νυχτερινές ικεσίες", με τρόπο που συγκινεί και συναρπάζει σε μια ιστορία γεμάτη αγάπη, απώλεια, οδύνη, μοναξιά.

Βαθμολογία: 82 / 100





 
0 comments
Τετάρτη, Απριλίου 04, 2018
posted by Librofilo at Τετάρτη, Απριλίου 04, 2018 | Permalink
Αποστείρωση
Ένα θανατηφόρο δυστύχημα στην εθνική οδό, μια γυναίκα νεκρή, ο σύζυγος της γλυτώνει αλλά ψυχικά ράκος, ψάχνει να βρει τι προκάλεσε το τροχαίο. Μια μικρή πόλη που δεν θέλει τους ξένους, ένας ιδιωτικός οικισμός πολυτελείας με σύνορα και τους δικούς του κανόνες, ένας ελεύθερος σκοπευτής που σκοτώνει πάντα μετανάστες, μια νεαρή αστυνομικός που θέλει να κάνει καριέρα, και ένας παραιτημένος επιθεωρητής που σκέπτεται λίγο περισσότερο. Όλοι και όλα αυτά, συγκροτούν το πλαίσιο της πλοκής του εξαιρετικού νουάρ μυθιστορήματος "ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ" ("Pur"), του σχετικά νέου (ε.γ. 1971), Γάλλου συγγραφέα Antoine Chainas (εκδ. Άγρα, μετάφρ. Αργ. Μακάρωφ, σελ. 372).


 Το μυθιστόρημα ξεκινάει υπό συνθήκες μεγάλου ψυχολογικού άγχους. Η εκπληκτικής ομορφιάς Σοφία βλέπει τη ζωή της να σβήνει, θύμα της εκτροπής του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο σύζυγός της Πατρίκ Μαρτέν. Προσπαθεί μάταια να λύσει τη ζώνη ασφαλείας, θα πεθάνει μέσα σε φρικτούς πόνους. Ο Πατρίκ είναι σώος με ελάχιστες αμυχές, το αυτοκίνητο είχε πέσει μέσα στο χαντάκι και αυτός είχε τιναχτεί έξω από την πόρτα σε ένα λιβάδι. Λίγο πριν το δυστύχημα είχε λογομαχήσει με μια παρέα Βορειοαφρικανών στο βενζινάδικο, αυτοί τους ακολούθησαν με το αυτοκίνητό τους πιέζοντάς τους, αλλά ένας ξερός κρότος σαν πυροβολισμός, τον έκανε να στρίψει το τιμόνι ρίχνοντας το αμάξι έξω από τον δρόμο, την στιγμή που τους προσπερνούσαν.
Αυτόματα με την κατάθεση του Πατρίκ Μαρτέν, οι άγνωστοι Βορειοαφρικανοί στοχοποιούνται ως δράστες του τροχαίου. Ο θάνατος της Σοφίας έρχεται να οξύνει την ήδη έκρυθμη κατάσταση στην πόλη, όπου οι ακροδεξιές ομάδες πραγματοποιούν επιθέσεις σε κάθε σκουρόχρωμο που συναντούν και οι επερχόμενες δημοτικές εκλογές δείχνουν ότι κυριαρχεί μια ρατσιστική τάση στην κοινωνία.

Στην ειδυλλιακή επαρχιακή πόλη, υπάρχει ένας πολυτελέστατος ιδιωτικός οικισμός, μια “περιφραγμένη συνοικία”, που λειτουργεί ως πόλη μέσα στην πόλη. Είναι μια συνοικία που δεν μπορεί να δεχτεί τον οποιονδήποτε, παρά μόνο αν πληροί τα αυστηρά εισοδηματικά, θρησκευτικά, κοινωνικά κριτήρια. Τα σπίτια είναι πανάκριβα χωρισμένα σε ζώνες ανάλογα την αξία τους, υπάρχει συνεχής αστυνόμευση, το δε κάθε σπίτι έχει σε όλα τα δωμάτια οθόνες όπου οι κάτοικοι μπορούν να παρακολουθούν σε 24ωρη βάση τι γίνεται εντός του οικισμού, στους δρόμους, στα καφέ, στα πάρκα, στα γήπεδα. Ένα είδος “Truman show” δηλαδή, όπου κανείς δεν μπορεί να κρύψει τίποτα. Στον οικισμό αυτόν ζει, ο έτερος ήρωας του βιβλίου, ο έφηβος Ζυλιέν με την οικογένειά του.

Τις Αρχές της περιοχής ήδη απασχολεί η περίπτωση μιας σειράς δολοφονιών μαύρων και Αράβων στον αυτοκινητόδρομο. Τα θύματα που δεν είναι από την περιοχή, έχουν δολοφονηθεί από κάποιον ελεύθερο σκοπευτή που τους σημαδεύει από μεγάλη απόσταση με ακρίβεια επαγγελματία εκτελεστή. Τώρα η κατάθεση του Πατρίκ Μαρτέν, έρχεται σε αντιδιαστολή με τις δολοφονίες. Είναι ένα είδος αντιποίνων ή κάτι τυχαίο; Ο κόσμος είναι έξαλλος και απαιτεί λύση.

Την υπόθεση αναλαμβάνουν ο παχύσαρκος αστυνόμος Ντυραντάλ του Εγκληματολογικού και η μαύρη υπαστυνόμος Καμιλιέρι. Εκείνος είναι ένας πανέξυπνος και ικανότατος άνθρωπος, που όμως έχει χάσει κάθε πίστη στη ζωή, τρώγοντας με ρυθμό αυτοκτονικό, ενώ εκείνη έχει αμφιλεγόμενο παρελθόν στην υπηρεσία, αλλά οι σχέσεις της με μια δραστήρια ακροδεξιά ομάδα την έχει προωθήσει στο περιβάλλον του δημάρχου που εν' όψει των επερχόμενων εκλογών θέλει να ισχυροποιήσει την θέση του.

Από την αρχή ο Ντυραντάλ δεν πείθεται από τα λόγια του Πατρίκ Μαρτέν, που εργάζεται ως Σύμβουλος στις εταιρείες που κατασκευάζουν οικισμούς ασφαλείας σε όλο τον κόσμο, συγκεκριμένα είναι δημιουργός ερωτηματολογίων που συμπληρώνουν οι υποψήφιοι ιδιοκτήτες και βοηθούν τις εταιρείες για να επιλέξουν τους “κατάλληλους ενοίκους” των οικισμών τους. Φιλοξενείται στο πατρικό της συζύγου του προσπαθώντας να συνέλθει από το σοκ ενώ από την άλλη προβάλλει και ως μάρτυρας ρατσιστικής επίθεσης θεωρώντας ότι η αστυνομία δεν κάνει τίποτα για να βρει τους ενόχους. Η κατάσταση είναι έκρυθμη, η πόλη ένα καζάνι που βράζει και η βία είναι έτοιμη να ξεχειλίσει στους δρόμους.



Το μυθιστόρημα του Σαϊνάς ξεκινάει σαν μια συνηθισμένη αστυνομική ιστορία και συνεχίζεται ως ψυχολογικό θρίλερ με κοινωνικές προεκτάσεις. Οι περιγραφές της περίκλειστης πόλης, του οικισμού ασφαλείας είναι εκπληκτικές. Μέσα από τις σελίδες ξετυλίγεται μια εικόνα του μέλλοντος, ενός μέλλοντος αποστειρωμένου και “καθαρού”, άκρως ρατσιστικού και φασίζοντος, όπου οι άνθρωποι δείχνουν ήρεμοι και ευτυχισμένοι διότι έτσι “πρέπει να είναι”, όπου έξω από τα τείχη είναι ένας άλλος κόσμος, εχθρικός και αβέβαιος για τους από μέσα. Αυτός ο κόσμος, ο περιθωριοποιημένος, των μεταναστών πρώτης ή δεύτερης γενιάς, ζει σε γκετοποιημένες συνοικίες, σε πολυκατοικίες γκρίζες, παραμελημένες και ετοιμόρροπες, με τα τζάμια σπασμένα. Είναι δύο κόσμοι που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση και όπου ο πόλεμος δεν θα αργήσει να ξεσπάσει. Στη μέση ο κόσμος που κατοικεί μέσα στην επαρχιακή πόλη, φοβισμένος και έτοιμος να πιστέψει τον κάθε δημαγωγό, ένας κόσμος που επικρατεί ο ρατσισμός και η επίδειξη βίας, με τους πολιτικούς να επιδίδονται σε ρεσιτάλ υποσχέσεων και διευκολύνσεων προς τον οικισμό ασφαλείας που έχει ήδη καταθέσει αίτηση επέκτασης παίρνοντας δημοτικά εδάφη.

Η “Αποστείρωση” είναι ένα μυθιστόρημα με καταιγιστικό ρυθμό, υπέροχη αφήγηση και ιδιαίτερο δυναμισμό. Μπορεί το νήμα να χάνεται κάπου κάπου, λόγω των πολλών προσώπων της ιστορίας, αλλά είναι τέτοιο το θέμα, τόσοι οι προβληματισμοί που συνεχώς θέτει ο συγγραφέας, που κρατάνε σε συνεχή εγρήγορση τον αναγνώστη. Δεν υπάρχει καλός ή κακός στην ιστορία που αφηγείται με έξοχο στυλ ο Σαϊνάς, όλοι οι χαρακτήρες είναι “τραυματισμένοι”, όλοι από κάτι υποφέρουν ή πάσχουν, το δε φινάλε παρά την υποτιθέμενη κάθαρση, αφήνει πολλά σκοτεινά σημεία μην επιτρέποντας μεγάλη αισιοδοξία. Το θαυμάσιο αυτό μυθιστόρημα τιμήθηκε με το “Μεγάλο Βραβείο Γαλλικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας" για το 2014.

Βαθμολογία: 82 / 100




 
0 comments