Δευτέρα, Ιουλίου 01, 2013
posted by Librofilo at Δευτέρα, Ιουλίου 01, 2013 | Permalink
Λώρα, η τελευταία των Μαρξ


Συνεχίζεται η αναφορά μου στις μυθιστορηματικές βιογραφίες που ξεκίνησε με το βιβλίο του Εσνόζ, «Αστραπές» με το οποίο ασχολήθηκα στο προηγούμενο ποστ, με μια (ουσιαστικά) ιστορική μυθοπλαστική σύνθεση εντελώς διαφορετικού ύφους όπως είναι η πρόσφατη δουλειά της πολύ ενδιαφέρουσας συγγραφέως, Ζέφης Κόλια, η οποία στην ερεθιστική μυθιστορηματική βιογραφία, «Λώρα, η τελευταία των Μαρξ», (Εκδ. Μεταίχμιο, σελ.370), κάνει δυναμικά την επανεμφάνισή της στην πεζογραφία μας.


Από την αρχή του βιβλίου είναι ευδιάκριτη η ενδελεχής έρευνα της συγγραφέως στα ιστορικά γεγονότα που περιγράφει και τα οποία καλύπτουν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και τα πρώτα χρόνια του 20ου. Το μεταίχμιο μιας εποχής, η βίαιη μετάβαση ενός κόσμου στη βιομηχανική εποχή, οι ιδέες και οι εξεγέρσεις (μεγάλες και μικρές) που πνίγηκαν στο αίμα είναι το ιστορικό περίγραμμα, το οποίο καθορίζει την ατμόσφαιρα του βιβλίου.

Η Κόλια έχοντας ως ήρωες του ιστορικού της μυθιστορήματος, την Λώρα Μαρξ (1844-1911), δεύτερη κόρη του Καρλ Μαρξ και της βαρόνης Τζένης φον Βεστφάλεν και τον Πωλ (Πάμπλο) Λαφάργκ (1842-1911), τον «αιώνιο επαναστάτη» Κρεολό, συγγραφέα του διάσημου βιβλίου, «Δικαίωμα στην Τεμπελιά», παρακολουθεί μέσα από την ιστορία του ζευγαριού  - και της κοινής τους πορείας από την ερωτική τους γνωριμία - την ιστορία των Ιδεών και των Κινημάτων, παραθέτει περιστατικά της καθημερινότητας, προσωπικές και γενικές τραγωδίες, ενώ από τις σελίδες της, παρελαύνουν δεκάδες προσωπικότητες (κανονικό name-dropping, το οποίο προσφέρει άφθονο υλικό για μελέτη σε όποιον ενδιαφέρεται να ψάξει περισσότερο τα ιστορικά δρώμενα της εποχής), που καθόρισαν την παγκόσμια ιστορία.

Με αφορμή την (προγραμματισμένη από τον Λαφάργκ πολλά χρόνια πριν), διπλή αυτοκτονία του ζεύγους Λαφάργκ/Μαρξ, τον χειμώνα του 1911, η συγγραφέας παραθέτει γεγονότα της ζωής τους, προσπαθεί να ψυχογραφήσει τους (τόσο διαφορετικούς) χαρακτήρες τους, γοητεύεται (εμφανώς) από τις δύο έξοχες προσωπικότητες, την ψυχρή και πανέμορφη Λώρα της αριστοκρατικής καταγωγής – πιστό αντίγραφο της μητέρας της -  που η ζωή της εναλάσσεται από την απόλυτη ένδεια στην πολυτέλεια (που της είναι αδύνατον να αντισταθεί) και από τον μαυριδερό και ανυπόταχτο αλλά σπινθηροβόλο και εξωτικό Λαφάργκ (που κουβαλάει όπου πηγαίνει τον αέρα των Τροπικών) με την εγγενή τρέλλα και επαναστικότητα. Γύρω τους κινούνται σαν μορφές ενός χοροδράματος, τα πρόσωπα της οικογένειας Μαρξ, ο μόνιμα προβληματισμένος και σε πνευματική αναζήτηση Κάρολος, η ακατάβλητη Τζένη, οι αδερφές της Λώρας, ο «άγιος» (πάντα διαθέσιμος να βοηθήσει οικονομικά) Φρ.Ένγκελς.

Ο αναγνώστης παρακολουθεί συνεπαρμένος τα μικροσυμβάντα του βίου των Μαρξ, που γεμίζουν τις σελίδες του βιβλίου. Η μικροαστική αντίδραση του Κάρολου στο ειδύλλιο της κόρης του με τον ιδιάζοντα Λαφάργκ, οι κληρονομιές από την πλευρά της Τζένης που επέτρεπαν στην οικογένεια να ζει και να σκορπάει αφειδώς τα χρήματα, τα σπίτια στο Λονδίνο, ο (μηδέποτε επισήμως αναγνωρισθείς) νόθος γιός του Κάρολου (μοναδικός επιζήσας αυτοκτονιών, ασθενειών και λοιπών συμφορών που χτύπησαν την οικογένεια) που ο Ένγκελς ανέλαβε την αναγνώρισή του, ο δύσκολος βίος του ζεύγους Λαφάργκ-Μάρξ με τις φυλακίσεις και τις λοιπές διώξεις του ατίθασου Πωλ, η πολιτική του καριέρα, οι αντιφάσεις της Λώρας – από τη μια ακραιφνής επαναστάτρια και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των εργατών, από την άλλη ανίκανη (ή αδύναμη) να αντισταθεί στην εγγενή ροπή της προς την πολυτέλεια και την εστέτ ζωή.

Υπεράνω όλων όμως, και από την ωραία ιστορία ενός έρωτα που μπορεί να μην είχε μεγάλες εντάσεις αλλά ήταν διαρκής και συγκινητικός, και από την έξοχη αναπαράσταση της εποχής, κυριαρχεί η τραγική μοίρα της οικογένειας των Μαρξ, η οποία σημαδεύει την πορεία του σαγηνευτικού και συναρπαστικού αυτού μυθιστορήματος απλώνοντας την βαριά σκιά της καθ’όλη την (τριτοπρόσωπη κι εδώ) ρέουσα και αναλυτική αφήγηση της συγγραφέως σε ένα βιβλίο που αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη.


«Το πένθιμο σάβανο της νύχτας είχε απλωθεί πάνω απ’τις πρασιές του κήπου· πίσω απ΄τα πεζούλια τα παρατεταγμένα λαχανικά έμοιαζαν με ανθρώπινα μέλη σπαρμένα στο χώμα.

Ο Πωλ βγήκε από το εργαστήριο με τον Φιντό στο πλάι του να τρέμει με σκυμμένη την ουρά και τα σάλια να τρέχουν, όπως όταν ένιωθε να πλησιάζει μεγάλη καταιγίδα. Έξω απ’το σκυλόσπιτο γονάτισε και τον αγκάλιασε απ΄τον λαιμό· ύστερα του ψιθύρισε μερικές λέξεις στο αυτί και του φίλησε τρυφερά τη μουσούδα. Το πιστό λαμπραντόρ ανταπέδωσε με μια πλατιά γλειψιά στη μούρη: Αντίο.

Προχώρησε προς τον σκοτεινό όγκο του σπιτιού που υψωνόταν μεγαλοπρεπές, επιβλητικό, γιγάντιο, δυσβάσταχτο πια για τα δικά του μέτρα. Τριάντα πέντε δωμάτια, δυο ψυχές. Και τα φαντάσματα κρυμμένα στις ντουλάπες: Αντίο

Τίποτα δεν τάραζε τη νεκρική σιγαλιά της νύχτας εκτός από τα ίδια του τα βήματα. Τα άκουγε να σέρνονται αργά, ασήκωτα, κουβαλώντας μαζί τους μια μακρόχρονη ιστορία.

Σε εκείνον είχε πέσει ο λαχνός να γράψει τους τίτλους του τέλους της: Αντίο.»



Υ.Γ.1- Το κείμενο πρωτοδημοσεύτηκε σε συμπυκνωμένη μορφή (μαζί με το μυθιστόρημα του Εσνόζ «Αστραπές» στην Εφημ. Των Συντακτών (τεύχος Παρασκευής 21/6).



Υ.Γ.2- Την ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Ζέφη Κόλια γύρω από το βιβλίο της, που είχαμε στο δεύτερο μέρος της εκπομπής Booktalks@Amagi radio μπορείτε να την ακούσετε στο ποστ μου της 12/6, εδώ.



 
 



4 Comments:


At 2/7/13 07:19, Blogger Πάπισσα Ιωάννα

Όντως πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, όντως η Κόλια επανακάμπτει δριμύτερη, στρέφοντας το βλέμμα-της στο πολιτικό μέσα από το ατομικό.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

 

At 2/7/13 13:14, Blogger Librofilo

Καλημέρα, ναι και πολλή δουλειά, ψάξιμο, έρευνα, που απεικονίζεται και στην βιβλιογραφία. Κάτι που σπανίζει στη χώρα μας.

 

At 11/8/15 16:08, Blogger Μαραμπού

Καλησπέρα Λιμπρόφιλε,

διάβασα πριν κάνα μήνα το βιβλίο της Ζέφης Κόλια. Το αγόρασα από το κουπόνι του Βήματος, ομολογουμένως με μια επιφύλαξη από την μεριά μου αλλά ενθυμούμενος την θερμή σου ανάρτηση ακόμα και 2 χρόνια μετά. Και δικαιώθηκες πανηγυρικά. Εμβριθές, τεκμηριωμένο, κατατοπιτικό, απολαυστικό, συναρπαστικό, θαυμάσιο. Μακάρι να είχε άλλο τόσο. Γκρεμίζει και μερικές πολιτικές αυταπάτες... για το πώς θέλαμε να κινηθούμε, πώς κινηθήκαμε και πού φτάσαμε!

Η ανάρτησή σου ήταν η μοναδική και κινητήρια δύναμη και γι' αυτό πρέπει να σε ευχαριστήσω από αυτό εδώ το σημείο. Σπάνια, μία και μοναδική ανάρτηση, με κινητοποιεί προς την επιλογή ενός βιβλίου με τόση εντυπωσιακή επιμονή. Αυτό, στο χρεώνω στα υπέρ σου! Καλή συνέχεια.

 

At 11/8/15 17:33, Blogger Librofilo

σ'ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια, ναι είναι μια πολύ καλή και τεκμηριωμένη δουλειά. Μακάρι η Ζέφη να συνεχίσει έτσι, να'σαι καλά!

 

Δημοσίευση σχολίου

~ back home