Τρία βιβλία που διαβάστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα σε αεροπλάνα,στην παραλία,στο σπίτι.Εύκολα στην ανάγνωση ,με πολλή ουσία όμως παρ’ότι επιφανειακά φαίνονται απλά (αλλά όχι απλοϊκά).Κοινό τους σημείο,η πολυπλοκότητα και το αδιέξοδο των ανθρώπινων σχέσεων παρουσιασμένα με πολύ διαφορετικό τρόπο από συγγραφέα σε συγγραφέα.Από την σκληρότητα και την ωμότητα του Φέϊμπερ (αλλά με απίστευτα λυρικές σκηνές να παρεμβάλλονται ενδιάμεσα),στην τρυφερότητα του Γκρόνταλ,στην λεπτότητα και κομψότητα της γραφής (αλλά με πολύ δηλητηριώδη τρόπο) της Γουίλσον.Σε όποιον φαίνονται αδιάφορα όλα αυτά,παρακαλείται να σταματήσει την ανάγνωση εδώ,οι υπόλοιποι εάν προχωρήσουν,όλο και κάτι θα βρουν που τους ενδιαφέρει.

Στην πολύ καλή και ενδιαφέρουσα συλλογή διηγημάτων του «ΤΑ ΔΙΔΥΜΑ ΦΑΡΕΝΑΪΤ» (εκδ.Καστανιώτης,σελ.330) (80) ,ο εξαιρετικός Ολλανδός αλλά πολιτογραφημένος Σκωτσέζος πλέον,συγγραφέας Μισέλ Φέϊμπερ περιγράφει κυρίως το «εύθραυστο» των ανθρώπων.Ιστορίες παράξενες,λιτές αλλά και φρικιαστικές μέσα στην απλότητά τους.

Ο αναγνώστης περνάει από διάφορα στάδια διαβάζοντας αυτό το βιβλίο.Πολλές φορές απώθησης.Προσωπικά ένιωσα σοκ με την αρχή του διηγήματος «Η ασημαντότητα της πράξης». «Ένα πρωί Τετάρτης,σε μιά στιγμή απροσεξίας,η Χριστίνα έριξε τον μπέμπη της κάτω και τον έσπασε. Τον σήκωσε από το κρεβατάκι του να τον βάλει στην αλλαξιέρα και της γλίστρησε από τα χέρια.»,όπως επίσης με την αρχή του εξαιρετικού διηγήματος «Το καταφύγιο» , «Ξυπνώ,ανοιγοκλείνω τυφλωμένος τα μάτια βλέποντας τον ουρανό και το πρώτο που θυμάμαι είναι ότι η γυναίκα μου δεν μπορεί ποτέ να με συγχωρέσει. Ποτέ. Ύστερα θυμίζω στον εαυτό μου πως δεν έχω γυναίκα πιά.»

Γυναίκες φρικαρισμένες από τη μητρότητα,ζευγάρια σε αδιέξοδο,οικονομική και κοινωνική ανέχεια,μοναξιά,μελαγχολία διαπερνούν τις σελίδες αυτής της συλλογής που απαρτίζεται από μερικά διηγήματα διαμάντια . Ο Φέϊμπερ μακριά (αλλά όχι κατώτερος)των δύο του αριστουργημάτων «ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΡΜΑ» και «ΤΟ ΑΛΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΥΚΟ» βγάζει έναν άλλο συγγραφικό εαυτό εξίσου συγκλονιστικό και δημιουργικό .

Υπέροχη μέσα στην απλότητά της είναι και η τρυφερή νουβέλα τού Jens Christian Grondahl «ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ» «Εκδ.Πόλις,σελ.98» (80) –που τόσο άρεσε στο Alef .
Εξαιρετικός στυλίστας ο Grondahl που τον γνωρίσαμε στην Ελλάδα από το πολύ ενδιαφέρον «Ο ΗΧΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ» παρουσιάζει και σ’αυτό το μικρό βιβλιαράκι τα ίδια στοιχεία με το ανωτέρω μυθιστόρημα.Αφήγηση γεμάτη τρυφερότητα,οξυδέρκεια,ανθρωπιά με πολλές δόσεις μελαγχολίας.

Η ιστορία είναι απλή,το καλοκαίρι του 43,μιά δεκαεξάχρονη κοπελίτσα φιλοξενείται από ένα ζευγάρι που ελάχιστα γνωρίζει σε ένα μικρό νησί της Δανίας.Εκεί γνωρίζει τον μικρό γιό της οικογένειας έναν δεκατετράχρονο έφηβο με τον οποίο κάνει παρέα και ατελείωτες βόλτες με ποδήλατα .Ένας Εγγλέζος πιλότος του οποίου το αεροπλάνο καταρρίπτεται,κρύβεται σε μιά καλύβα στην παραλία.Η μικρή τον βρίσκει,τον φροντίζει,τον ερωτεύεται.Ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο είναι στα σπάργανα όταν όλα βίαια τελειώνουν.Πολλά χρόνια μετά ένας ηλικιωμένος αναπολεί εκείνο το καλοκαίρι και βασανίζεται από το αναπάντητο ερώτημα του που τον κυνηγάει σε όλη του τη ζωή.Μήπως η νεανική του επιθυμία οδήγησε στην προδοσία?

Θυμίζει πολλά η νουβέλα αυτή,το υπέροχο «Καλοκαίρι με την Μόνικα» του Μπέργκμαν μου ήρθε στο νου όπως και η ατμόσφαιρα του αριστουργήματος «Ο κήπος των Φίτζι-Κοντίνι» (τι μυθιστόρημα!!!), δύσκολα αντιστέκεσαι στην τρυφερότητά της και την γλύκα που αποπνέει.

Παρατηρώντας το απρόσωπο εξώφυλλο,την άχρωμη έκδοση και το άγνωστο της συγγραφέως,τίποτα δεν σε προδιαθέτει να διαβάσεις το μυθιστόρημα της Laura Wilson «Ένας ασήμαντος θάνατος» (Εκδ.Αλεξάνδρεια,σελ.334) (84) . Εάν δεν το διαβάσεις όμως θα χάσεις...

Εξαιρετικό μυθιστόρημα μυστηρίου,φόνων με ατμόσφαιρα «Γκότσφορντ Παρκ» αυτό είναι το βιβλίο με το οποίο η Αγγλίδα συγγραφέας Λ.Γουίλσον πρωτοεμφανίστηκε στην λογοτεχνική σκηνή το 1999 .

Το μυθιστόρημα ξεκινάει περιγράφοντας ουσιαστικά την ιστορία που θα παρακολουθήσουμε στη συνέχεια.
«Όταν η λαίδη Λουίζα Κέλγουεϊ πέθανε την περασμένη εβδομάδα,μαζί της χάθηκε και η τελευταία ελπίδα να λυθεί το μυστήριο που καλύπτει δύο από τις πιό γνωστές δολοφονίες που διαπράχτηκαν στη Βρεττανία ετούτο τον αιώνα...Ήταν η πρώτη ξαδέλφη της Τζορτζίνας Γκρέσαμ-δίχως το όνομα της οποίας καμιά ιστορία εγκλήματος δεν θα ήταν πλήρης-και θα τη μνημονεύουν μόνο και μόνο γιά τη σχέση της αυτή με την αινιγματική εκείνη γυναίκα.Μιά ακουαρέλα ενός ξεχασμένου πιά ζωγράφου της Βασιλικής Ακαδημίας απεικονίζει τις δύο κοπέλες:δυο κλασικά προφίλ,με εκθαμβωτικό δέρμα και αλαβάστρινους ώμους αναδύονται μέσα από τούλινα σύννεφα.Στο πορτραίτο δεν υπάρχει τίποτα που να φανερώνει ότι η Τζορτζίνα Γκρέσαμ...δικάστηκε το 1928 γιά τη δολοφονία του συζύγου της,του εκατομμυριούχου Τζέιμς Γκρέσαμ και αθωώθηκε προκαλώντας τις αγανακτισμένες διαμαρτυρίες της κοινής γνώμης.Το 1955,το πτώμα της Τζορτζίνας ανακαλύφθηκε στο σπίτι της στο Λονδίνο,μαζί με τα πτώματα του αδελφού της,Έντι Λόμαξ,και της οικονόμου τους,Άντας Πέπερ.Και οι τρείς είχαν πεθάνει από τραύματα που είχαν προκληθεί από πυροβόλο όπλο και η αστυνομία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ένας από το τρίο είχε πυροβολήσει τους άλλους δύο,προτού αυτοκτονήσει.Ωστόσο παρά την παρατεταμένη έρευνα,δεν μαθεύτηκε ποτέ ποιός και γιατί το έκανε.»

Η συγγραφέας μέσα από τις διηγήσεις των τριών δολοφονημένων,οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη εναλλάξ,αρχίζει την ιστορία από τα παιδικά χρόνια της Τζορτζίνας και του Έντι στις αρχές του 20ου αιώνα,διαπερνάει τον πρώτο παγκόσμιο και τις επιδράσεις που είχε κυρίως πάνω στον ευαίσθητο Έντι,την άστατη και έξαλλη ζωή της Αγγλικής αριστοκρατίας την δεκαετία του 20,τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την δολοφονία του συζύγου της Τζορτζίνας,δεν στέκεται πολύ στη ζωή τους κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου γιά να φτάσει μέσα απο τις διαδοχικές αφηγήσεις των πρωταγωνιστών του δράματος στο όχι και τόσο απρόσμενο φινάλε.

Μυστικά και ψέμματα,ταραγμένες οικογενειακές σχέσεις,ζωές κατεστραμμένες,κρυψίνοια και καθωσπρεπισμός στην ατμόσφαιρα που περιγράφεται τόσο παραστατικά από την συγγραφέα.Ο χαρακτήρας της θεότρελλης Τζορτζίνας είναι καθαρά κινηματογραφικός και η σχέση των δύο αδερφών εκπληκτικά δοσμένη με υπέροχο συγγραφικό στυλ που μεταφέρει τόσο έντονα το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα σε σημείο να παρασέρνει τον αναγνώστη .Το κοινωνικό σχόλιο είναι ορατό χωρίς να γίνεται εμφανές μ’αυτή την ιδιαιτερότητα των Βρετανών συγγραφέων στο «understatement» που προσωπικά λατρεύω.Ένα βιβλίο που αξίζει να προσεχθεί και να διαβαστεί από τους λάτρεις του Αγγλικού στυλ μυθιστορήματος μυστηρίου αλλά και όχι μόνο από αυτούς.